“Blijf altijd proactief, speel aanvallend en grijp de kansen”
“Leuk dat je van de partij bent!”, zo klinkt het enthousiast uit de mond van Joop van den Enk. Een toevallige woordgrap? Of een zeer bewuste knipoog naar zijn voormalige cateringbedrijf Van De Partij? Bij deze rasondernemer kan het allebei, maar we neigen naar het laatste. Tijdens dit interview wordt één ding namelijk wel duidelijk: Joop laat niet graag dingen aan het toeval over. Behalve de start van zijn horecacarrière dan…
“Nee, dat was inderdaad geen vooropgezet plan, dat gebeurde gewoon”, zo lacht Joop terwijl hij ons gastvrij verwelkomt in Boei10. Galant opent hij de deur van het bedrijvencentrum en leidt hij ons naar het gezellige ‘Dok’. Om de haverklap stapt er een ondernemer de ruimte binnen. Ze worden allemaal even enthousiast door Joop begroet. Hij geniet van het contact met mensen, zoveel is duidelijk. “Ik heb het altijd leuk gevonden om die connectie met andere ondernemers te zoeken”, zo vertelt hij. “Ik vind het ook oprecht heel interessant om te zien wat er in de regio allemaal gebeurt, waar ondernemers mee bezig zijn. Vroeger kende ik iedereen op netwerkborrels, maar nu ik wat ouder ben ken ik voor het eerst niet iedereen meer, haha! Ik zie steeds meer nieuwe, jonge gezichten voorbijkomen. Alleen maar mooi, ik geniet van die jonge ondernemers die vol energie en ambitie met hun bedrijf bezig zijn. Ik herken mezelf in hen. Zo ben ik zelf ooit ook begonnen.”
Voor dat begin moeten we dik vijftig jaar terug in de tijd. Joop is zestien jaar als hij met een neef en een kameraad de drive-in-show White Devil begint. De eerste keer dat ze op een feestje draaien krijgen ze twintig gulden, maar daarna volgen er meer en meer aanvragen. “En zo ontstond het idee om eens in de twee weken een discoavond in het parochiehuis te organiseren. We lieten vijftig posters drukken en verspreidden die in de regio, maar we hadden echt nooit kunnen bedenken dat het zo’n gigantisch succes zou worden.” Na anderhalf jaar liet de beheerder van het parochiehuis weten ermee te willen stoppen. Joop werd gevraagd om de exploitatie op zich te nemen. “Achteraf was dat natuurlijk ongelofelijk”, zo glimlacht hij. “Ik was nog altijd minderjarig, mocht niet eens alleen naar de KvK. Volgens het officiële papier was mijn functietitel daarom ook assistent-beheerder, haha!”
Ondernemersgeest
Officieel of niet, in de praktijk betekende dit zeker wél het begin van Joops ondernemerscarrière. Al had die jongen van zestien toen nooit kunnen bedenken dat hij vijftig jaar later bekend zou staan als gastheer pur sang, als dé horecaman van Salland. “Grappig is dat hè? Want het is zeker niet zo dat ik altijd al van de horeca droomde”, zo klinkt het resoluut. “Via de White Devil kwam ik in de branche terecht en ik groeide daar langzaam verder in. Natuurlijk past dit vak me goed, maar ook ik heb dit elke dag een beetje meer moeten leren. Ik vloog er als broekie gewoon onbevangen in. En ja, dat ging zeker weleens mis. Maar dan stond ik weer op, leerde ik ervan en probeerde ik het opnieuw.” Met succes, want de White Devil werd een begrip in de hele regio. Al snel waren ze niet meer elke twee weken geopend, maar wekelijks op vrijdagavond, zaterdagavond, zondagmiddag en zondagavond. “Waar je ook keek, overal stonden fietsen, brommers en scooters. Jongeren uit alle omliggende dorpen kwamen naar onze discotheek.” Hoe jong de drie jongens ook waren en hoe weinig ervaring ze ook hadden, achteroverleunend genieten van het succes lag niet in hun aard. Ze zagen juist kansen om de zaak naar een hoger niveau te tillen: “Blijkbaar zat er toen al een duidelijke ondernemersgeest in”, zo grijnst Joop breed. “Zo waren we bijvoorbeeld heel actief bezig met het creëren van naamsbekendheid. In onze discotheek verkochten we petjes, stickers en buttons met ons logo. Maar we plakten ook op iedere gulden die binnenkwam een sticker van White Devil. Dat geld verspreidde zich vervolgens natuurlijk razendsnel door de regio. Sommige mensen begonnen er zelfs specifiek naar te vragen.”
Het klinkt als een uitgekookt marketingplan, maar meer dan ‘gezond boerenverstand’ was het toentertijd nog niet. Maar één ding was wel duidelijk: het ondernemersbloed stroomde door Joops aderen. En dat terwijl hij het ondernemerschap allesbehalve met de paplepel ingegoten had gekregen. “Mijn ouders waren zelf geen ondernemers, dus dat kreeg ik niet per se mee”, zo vertelt hij. “Maar toch zat het er wel ergens in. Zo kwam mijn moeder uit een ondernemersfamilie en had ze ook echt wel een ondernemersgeest. Tot haar tachtigste verkocht ze vanuit huis bijvoorbeeld nog eieren. Ze had zelf maar een paar kippetjes, dus die eieren kocht ze ergens anders in. Het ging haar niet om het geld, ze vond het gewoon mooi. Voor mij geldt hetzelfde. Ik heb altijd datgene gedaan wat ik leuk vond, waar ik energie uithaalde. En dat bleek voor mij absoluut het ondernemerschap te zijn.”
Dat Joop verder zou gaan als ondernemer was dus wel duidelijk, maar welke route hij zou nemen? Dat wist de jonge Joop zelf ook nog niet. Inmiddels is de naam ‘Van den Enk’ onlosmakelijk verbonden met de cateringbranche, maar het had héél weinig gescheeld of we hadden Joop leren kennen als taxichauffeur. “Ik studeerde op de MDS (Middelbare Detailhandel School red.) en tijdens een werkweek in Engeland zag ik een hele mooie Engelse taxi, een Hackney, staan. Dat intrigeerde me, want wat nou als ik zo’n auto koop? Ik zag mezelf er in Nederland wel taxi mee rijden. Via mijn decaan regelde ik dat ik die auto mocht importeren als schoolopdracht. Op de veerboot ging die mee naar huis, maar ik had er niet over nagedacht dat je als taxichauffeur een vergunning moet hebben. Uiteindelijk heb ik de auto weer verkocht zonder ‘m te gebruiken. Niet echt een groot succes dus, haha! Maar zo zie je maar. Als het wél was gelukt, had mijn leven een hele andere afslag genomen.”
Opstaan
Met het succes van de White Devil in zijn rugzak, zette Joop steeds meer stappen in de horeca. Zo begon hij in Raalte een restaurant in Duitse sfeer. “Een conceptrestaurant met een hele mooie doelgroep die ook wel wat te besteden had. Ik heb altijd gestaan voor een goeie prijs- kwaliteitsverhouding. Als je een mooi product hebt, mag je er geld voor vragen. Maar het moet het wél waard zijn. Dat vind ik nog steeds het allerbelangrijkste.” Met een eigen discotheek en restaurant zou je verwachten dat de nog altijd maar 21-jarige Joop zijn handen vol had. Maar toen kwam de Bagatelle te koop. “Ik twijfelde geen moment. Dat was een te mooie kans om te laten schieten”, zo vertelt hij daarover. “De Bagatelle was natuurlijk upper class, een prachtig, chique restaurant. Totáál anders dan de twee bedrijven die ik al had. Al ben ik daar ook wel de fout mee ingegaan. Ik dacht: ik heb al een restaurant met een mooi klantenbestand, dus waarom neem ik die naam niet gewoon mee? Nou, dat was niet handig. De concepten waren totaal anders, de doelgroepen ook. Dat heb ik héél snel weer teruggedraaid, haha! Ach ja, dat zijn dingen die je als broekie gewoon doet zonder er echt goed over na te denken. Een goeie les. En uiteindelijk kwam het helemaal goed, want ik heb bij de Bagatelle een fantastische tijd gehad.”
Net zoals bij iedere andere ondernemer kreeg ook Joop te maken met mindere tijden. Zo kwam er een einde aan de White Devil nadat De Leeren Lampe op zaterdagavond de Witte Bar opende. “Dat was voor ons de doodsteek. In drie weken tijd gingen we van duizend naar tweehonderd man. We hebben nog geprobeerd om het met een verbouwing om te gooien, maar het mocht niet baten.” In dezelfde tijd verkocht Joop zijn Duitse restaurant en belandde ook de Bagatelle in zwaar weer. “We kwamen terecht in een periode van hele hoge rentes. Uiteindelijk heb ik moeten besluiten de stekker eruit te trekken. Einde verhaal. Bitter. En alsof dat nog niet genoeg was, kreeg ik ook nog eens de pers over me heen. Heel pijnlijk. Voor mij, maar zeker ook voor mijn familie.” Maar bij de pakken neerzitten? Nee. Dat past niet bij Joop. En dus besloot hij zichzelf al snel weer op te richten. “In je ondernemerscarrière zitten ups en downs. Die ups waren soms héél up, maar de downs waren ook enorm. Maar als je jezelf dan kunt herpakken… Dat is in mijn ondernemerscarrière wel een belangrijk thema geweest, maar gelukkig had ik een fantastisch netwerk met familie en vrienden die me altijd steunden en hielpen. Al moest ik in deze periode wel even zoeken naar die knop. Ik moest weer van vooraf aan beginnen. Helemaal opnieuw. Ik had in loondienst kunnen gaan, maar ik zit anders in elkaar. Voor mij was het heel duidelijk dat ik verder wilde als ondernemer en dat ik iets nieuws wilde beginnen. En dat is precies wat ik deed. In Heino begon ik daarom een kroeg in het oude gemeentehuis. Ik vond het heerlijk. Ik vond daar de energie terug die ik altijd van het ondernemerschap had gekregen.”
Aanvallend spelen
Als echte ondernemer staat Joop niet graag stil. Hij zoekt altijd weer nieuwe uitdagingen, ziet steeds weer kansen en mogelijkheden. Het typeert hem. Een beetje zoals die keer dat hij als tiener die Engelse taxi zag staan. Het brein van Joop gaat er meteen mee aan de haal en er ontstaat een ondernemersplan. En zo ging dat ook in de jaren negentig. Hij zag namelijk een gat in de markt in de partycatering. “Steeds meer bedrijven bouwden een eigen pand en organiseerden vervolgens een openingsfeest. Daar zag ik wel business in. Met Joop van den Enk Partycatering was ik één van de eerste in de wijde regio die zich op deze markt focuste en dat sloeg aan. Vooral de term ‘full service catering’ werkte heel goed. Ondernemers willen ontzorgd worden, dus wij regelden álles. Dat nam ik heel serieus, want bij Sonodruk leerde ik in driekwart jaar alles over papiersoorten, drukwerk en PMS-kleuren. Met die kennis konden wij onze klanten al vanaf de uitnodigingskaart adviseren. Vanaf daar konden we alles regelen om te zorgen voor een fantastisch feest. Mijn slogan was niet voor niets ‘At your service’. Al ben ik daar snel afgestapt toen Pim Fortuyn die woorden uitsprak en ik allerlei rare mailtjes kreeg, haha!” Ook zonder die slogan werd het bedrijf van Joop een groot succes. Of zoals Joop het zelf zegt: “Ik heb best een mooi bedrijf neergezet.” Een understatement, want wie tegenwoordig op ‘catering Salland’ googelt krijgt nog altijd meteen de naam van Joop van den Enk te zien. “Dat maakt me echt wel trots. We hebben met het team een prachtige naam opgebouwd in de regio. Daar heb ik ook altijd vol op ingezet. Ik was heel actief bezig met het contacten van mensen en het leggen van lijntjes. Ik zat bij veel businessclubs, probeerde overal bij te zijn. Dat heeft me zeker geen windeieren gelegd. Weet je, veel ondernemers stoppen met netwerken als hun trein eenmaal goed op de rails staat. Tuurlijk kan je dan lekker blijven rijden, maar je kan ook zorgen dat er weer een nieuwe lading klaarstaat voor de periodes dat het minder goed gaat. In de periodes dat je druk bent moet je juist méér lawaai maken om te zorgen dat je ook druk blijft. Mensen denken te snel; het is goed, klaar. Maar je moet vooral proactief blijven. Aanvallend spelen. Kansen zien en grijpen.”
Joop valt even stil terwijl hij de ruimte doorkijkt. “Dat is ook precies wat ik hier in Boei10 heb gedaan. Ik kocht dit pand puur als locatie voor de partycatering. Het stond na een brand al jaren leeg en eerlijk gezegd zag het eruit als een spookstad. Het was een vreselijke bende. Maar toch zag ik er potentie in. Waarom? Het was groot en ik zag mogelijkheden om delen van het pand te verhuren. In eerste instantie eigenlijk puur praktisch, als risicospreiding. Ik had nooit gedacht dat het uit zou groeien tot wat het nu is. Ik heb bedrijven hier klein zien beginnen, zien groeien en vervolgens een nieuwe stap zien maken. Dan wel naar een groter kantoor, dan wel naar een nieuw, eigen pand. Een aantal van de jongens die hier zijn begonnen zijn inmiddels uitgegroeid tot grote, prachtige onderneming. Ik geniet daar echt ontzettend van.”
Met zijn goedlopende cateringbedrijf kwam het ondernemersleven van Joop in wat rustiger vaarwater. Maar dat betekende zeker niet dat deze rasondernemer in slaap begon te sukkelen. Joop zag namelijk een interessant project dat hij niet kon laten gaan: De Leeren Lampe. “Met pijn in mijn hart zag ik hoe het pand al jaren leegstond. Het is zo’n kansrijke locatie en ik zag zoveel mogelijkheden. Ik reed er tig keer langs en steeds dacht ik: wat is het vreselijk zonde dat het leegstaat. En dus besloot ik daar verandering in te brengen en De Leeren Lampe nieuw leven in te blazen. Dat was nogal een klus, want het pand was een grote bende. Samen met familie en vrienden hebben we de boel weer toonbaar gemaakt en hebben we heel hard gewerkt om er een succes van te maken. De eerste jaren hadden we de wind in de zeilen, ging het fantastisch. Maar toen kwam het rookverbod en ging de minimale leeftijd voor alcohol naar achttien jaar. Jonge mensen begonnen hun geld op andere plekken uit te geven en zo kwamen we in een neerwaartse spiraal. Uiteindelijk verloren we de strijd. Heel vervelend en ontzettend jammer, maar ik kijk vooral terug op een hele mooie tijd. Ik word nog regelmatig aangesproken door jonge mensen die me uit die tijd kennen. Dat betekent dat we toch iets goeds hebben gedaan.”
Pensioen
Na dik vijftig jaar ondernemerschap en een boekwerk vol horeca-avonturen, kondigde Joop in 2019 aan zijn partycateringbedrijf stapsgewijs over te dragen aan Joost Meijerink. “Hij had jaren voor ons gewerkt en ik wist dat wij helemaal op één lijn lagen. Voor mij was het duidelijk dat hij de ideale man was om het over te nemen. De naam is veranderd naar ‘Van De Partij’ om het los te trekken van mijn persoon, maar ik vind het vooral heel fijn dat mijn bedrijf zo’n goed vervolg krijgt. We hebben het nog twee jaar samen gedaan, maar in 2022 heb ik het stokje officieel overgedragen. En Joost doet het fantastisch, ik kan niet anders zeggen. Van een afstandje kijk ik toe, maar in principe is het helemaal aan hem. Hij is blij en ik ben blij. Mooier kan toch niet?”
Officieel is Joop dus met pensioen, maar stilzitten doet hij zeker niet. Zo is hij nog altijd actief betrokken bij verschillende stichtingen en initiatieven. “Ik vind het leuk om actief ergens aan te kunnen bijdragen”, zo vertelt hij. “Ik vind het ook heel belangrijk. Je kunt niet alleen maar nemen, je moet ook geven. Als voorzitter van Doorpakken Salland zet ik me daarom heel graag in om initiatieven te ondersteunen die Salland leefbaarder en economisch sterker maken. Salland is een prachtige omgeving, maar we zijn nog veel te bescheiden. We mogen best wel wat trotser zijn op onze regio. De Sallandse vlag is daarvan een mooi voorbeeld, met Doorpakken Salland hebben we die in markt gezet en je ziet ‘m steeds vaker hangen in allerlei vlaggenmasten. Dat is precies wat we willen. We pakken een initiatief op, geven die door en hopen dat het wordt opgepakt en verspreid door heel Salland.”
Ook het ondernemerschap heeft Joop nog niet helemaal losgelaten. Hij is natuurlijk nog eigenaar van Boei10, maar daarnaast runt hij samen met zijn vrouw de Ramelerhoeve. “In ons plattelandshuis en -lodge ontvangen we gasten uit het binnen- en buitenland. Heerlijk, want hierin kan ik mijn passie voor gastvrijheid heel goed kwijt. Daarnaast vind ik het nog altijd de kunst om iets op de rails te zetten en het tot een succes te maken. Die drive blijft, dus heerlijk om zo toch nog een beetje door te ondernemen. Tegelijkertijd geniet ik zeker ook van mijn vrije tijd. Want eerlijk is eerlijk; het ondernemerschap heeft veel van mij én mijn gezin gevraagd. Zij hebben mij altijd gesteund, kwamen meteen helpen als dat nodig was. Je moet als ondernemer niet onderschatten hoe belangrijk dat thuisfront is. Want zij zijn er in de goeie jaren, maar óók als het minder leuk is. Daar ben ik ze heel dankbaar voor. Datzelfde geldt voor mijn team waarmee ik door de jaren heen lief en leed heb gedeeld. Heel waardevol. En nu? Ik word nog regelmatig door horecabedrijven gevraagd of ik niet een jaartje wil komen helpen, maar daar begin ik niet meer aan. Soms lonkt het wel hoor, is de verleiding groot. Dan zie ik de uitdaging of het perspectief, maar ik heb mijn vrouw beloofd dat ik niet meer aan een nieuwe onderneming begin. Als ondernemer ben ik zakelijk goed begonnen, maar ik heb ook het gevoel dat ik het zakelijk goed heb afgesloten. En dat wil ik graag zo houden. Het is mooi geweest. Ik wil nu vooral gezond blijven en genieten. Hoe ouder je wordt, hoe belangrijker je dat vindt. Klinkt ouderwets hè? Maar zo voel ik dat echt.”
