“Kwesties zijn vaak op te lossen door met elkaar te praten”
Ingewikkelde contracten, vage algemene voorwaarden, wanbetalende klanten, rammelende arbeidsovereenkomsten, je krijgt als ondernemer zomaar zaken voor de kiezen waar je geen verstand van hebt. Zolang alles goed gaat, geen probleem. Maar bij trammelant binnen je onderneming, dan heb je de poppen aan het dansen. Wat doe je als een klant zwaar ontevreden is, een werknemer ruzie zoekt, of er anderzijds wrijving ontstaat?
Matthijs Knobben van BONK Advocatuur uit Nijverdal is er duidelijk in: Wees er vroeg bij. Laat dingen niet uit de hand lopen. Maar laten we beginnen met een algemene vraag. Wat is eigenlijk het verschil tussen een jurist en een advocaat?
“Ik heb rechten gestudeerd in Nijmegen en na die studie rechtsgeleerdheid ben je jurist. Ik heb daarna een verdieping gedaan, een beroepsopleiding. Je wordt dan eerst advocaat-stagiair, je bent dan al wel beëdigd. Ik heb me gespecialiseerd in arbeidsrecht en personen- en familierecht (veelal echtscheidingen) en het zogeheten verbintenissenrecht.”
Arbeidsrecht. Je bent zelf ook ondernemer. Dus je weet maar al te goed wat er speelt in de praktijk bij ondernemers. Waar gaat het vaak mis?
“Communicatie. Daar loopt al veel spaak. Bij arbeidsovereenkomsten, bij samenwerkingen, bij consumentenzaken. Kwesties zijn geregeld goed op te lossen, door domweg met elkaar te praten, samen oplossingen te zoeken. Doe dat eerst. Naar de rechtbank gaan kan altijd nog. Laat je allereerst adviseren als je contracten en algemene voorwaarden opstelt. Het is afhankelijk van de organisatie hoe je dingen regelt, maar het is goed om daar visie op te hebben en contracten in de basis goed op te stellen. Daarmee voorkom je problemen.”
Personeel is schaars goed, maar wat nu als je toch afscheid wilt nemen van een medewerker die niet functioneert?
“De enige manier om acuut een werknemer weg te sturen is ‘ontslag op staande voet’. Daar moet een dringende reden voor zijn, dus dat kan niet zomaar. Wil je van iemand af? Ga het gesprek aan. Ik ben er een voorstander van om periodiek met personeel om tafel te gaan, ook informeel. Koppel zo’n gesprek bijvoorbeeld aan een informele weekafsluiting en borg dat in je organisatie. Dan hoor je wat er speelt, je hoort hoe mensen met elkaar omgaan en hoe ze in het werk zitten. Zit er dan iets niet lekker, kan het bespreekbaar worden. In negentig procent van de gevallen komt het dan goed. En zit er iemand écht niet meer op zijn plek, dan merk je dat. Dan kun je iets doen. In overleg een andere functie, scholing, dat soort oplossingen. Gaat het écht niet, praat erover. Dan kun je misschien met wederzijds goedvinden afscheid nemen van elkaar. Wat veel mensen trouwens niet weten is dat bij ‘wederzijds goedvinden’ de beëindigingsvergoeding vrij staat en niet wettelijk is geregeld. Je kunt iemand dus ook iets meer meegeven en zo afscheid van elkaar nemen.”
En wat nou als iemand de hakken in het zand zet?
“Dan kun je naar de rechtbank stappen. Als je alles hebt gedaan en het werkt niet. Dat betekent dat er een heel dossier is opgebouwd. Belangrijk. Je moet als werkgever aantonen dat je er alles aan gedaan hebt. Maar ook hier geldt, denk er vooraf over na. Als je bijvoorbeeld in een veranderproces zit met je bedrijf, een nieuw machinepark krijgt, bedenk hoe dat gaat werken. Nee, je kan niet vandaag besluiten dat je werknemer morgen moet vertrekken. Personeel, daar moet je respectvol mee omgaan.”
Ook zo’n ding in een arbeidsovereenkomst: concurrentiebeding. Hoe werkt dat en hoe ga je als ondernemer daarmee om?
“Laatst had ik een voorbeeld van een schoonmaker. In het contract was een concurrentiebeding opgenomen. Als de schoonmaker weg zou gaan, kon hij niet zomaar bij een ander bedrijf schoon gaan maken. Wat een onzin. Daar maakt een rechter korte metten mee, want dat is niet houdbaar. Bij een concurrentiebeding moet je als ondernemer het waarom goed kunnen onderbouwen: wat is de functie, waar krijgt iemand toegang toe, geheimhouding, dat soort dingen, als het om sales gaat bijvoorbeeld. Voor sommige functies is het relevant, maar vaak ook niet. Bedenk dat vooraf en maak een weloverwogen beslissing om wel of geen concurrentiebeding in de arbeidsovereenkomst op te nemen.”
